چالش های تاسیس مطب برای پزشکان جوان (قسمت اول)
چه طور مطب پزشکی بزنیم سؤال خیلی از همکاران تازه وارد به عرصهٔ طبابت پزشکی است. بسیاری از افرادی که تازه درسشان تمام‌شده یا در حال گذراندن مراحل پایانی تحصیلات دانشگاهی یا طرح و خدمت هستند، به دنبال این هستند که بعد از ادامهٔ کار به کار کلینیکی بپردازند و احیاناً مطب بزنند. این متن از زبان شخصی است که چند سال قبل موفق شده از شرایط صفر مطب بزند. بالطبع این تجربیات ممکن است مشمول مرور زمان شده باشند و کارایی خود را از دست داشته باشند یا برای افراد دیگر برحسب شرایطشان صدق نکند و کمک‌کننده نباشد؛ اما اگر حتی برای چند نفر هم این تجربیات نکات کمکی داشته باشد، رسالت این متن محقق شده است.
آیا همه پزشکان باید مطب بزنند؟
پاسخ به این سؤال به‌طور یقین در شرایط حاضر خیر است. امروزه همهٔ پزشکان عمومی یا متخصص قرار نیست که مطب داشته باشند. پزشکانی که تصمیم به کار کلینیکی دارند ممکن است در نظر داشته باشند در کلینیک‌هایی با چند همکار به‌صورت تیمی کار کلینیکی انجام دهند. پزشکان برحسب موقعیت و شرایط می‌توانند بنیان‌گذار، شریک یا صرفاً متقاضی کار با یک قرارداد کاری در این کلینیک‌ها باشند.
حتی ممکن است همکار پزشکی تصمیم داشته باشد به‌طورکلی کار کلینیکی انجام ندهد و درزمینهٔ تحقیقاتی یا آموزشی مسیر پزشکی را ادامه دهد. در اغلب موارد تلقی این است که حداقل در کشور ما درزمینهٔ‌های تحقیقاتی درآمد نسبت به کلینیک کمتر است؛ اما برحسب علاقه ممکن است فردی تصمیم بگیرد که در آموزش یا تحقیق مسیر خود را ادامه دهد.
برخی از اساتید دانشگاهی در کشور خود ما هستند که دست از کار کلینیکی کشیده‌اند و درزمینهٔ پژوهش یا آموزش به کار مشغول‌اند و ازقضا درزمینهٔ خود بسیار موفق هستند.
بسیاری از کلینیک‌های پزشکی امروز پیشرفته و تخصصی‌شده‌اند. خدمات این کلینیک‌های مدرن هم به نفع سهامداران کلینیک، هم بیماران و هم پزشکان شاغل است و حقوق پزشکان هم در برخی از این کلینیک‌ها منصفانه ادا می‌شود!
از طرف دیگر مطب یک سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت تر است. بسته به محلی که شما هستید و فرهنگ مراجعه به مطب یا کلینیک غالب است نوع تبلیغات و بازاریابی، شخصیت خود شما و چندین فاکتور دیگر ممکن است مطب زدن یا کار در کلینیک برای شما مناسب باشد.
اولین قدم برای مطب زدن چیست؟
اولین قدم در دایر کردن مطب، اخذ پروانهٔ طبابت در شهر یا منطقهٔ محل موردنظر است. پروانهٔ طبابت توسط سازمان نظام پزشکی صادر می‌شود که در اصل نهادی غیردولتی است. ولی برای دایر کردن مطب شما نیاز دارید که موافقت معاونت درمان که نهادی از زیرمجموعه وزارت بهداشت دولت است را داشته باشید.
نظام پزشکی زمانی به شما پروانه (اجازه) طبابت می‌دهد که اولاً یکی از اعضای سازمان نظام پزشکی باشید (شماره نظام داشته باشید). دوم اینکه شرایط یا امتیازات لازم برای کسب جواز را در آن منطقه یا شهر داشته باشید.
شرایط قانونی و امتیازهای موردنیاز برای پروانه طبابت موضوع صحبت این مقاله نیست و برای دانستن این اطلاعات به سایت سازمان نظام پزشکی میتوانید مراجعه کنید.
اما همین‌قدر بدانید که برای پروانه پنج شهر بزرگ (تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز و حومه‌های آن‌ها که شهرهای غیرمجاز تلقی می‌شوند) نیاز به سیصد و شصت امتیاز دارید که امتیاز بسیار زیادی نسبت به شهرهای مجاز (دویست و پنجاه امتیازی) تلقی می‌شود. البته قوانین دیگر برای شرایط خاصی مثل تأهل خانم‌ها، سن چهل‌وپنج سال و … وجود دارد. در ضمن بعضی رشته‌ها یا برخی محل‌ها با توجه به نسبت پزشک یا آن رشته تخصصی به جمعیت ممکن است پروانه صادر کنند که توضیح این موارد موضوع ما نیست.
بعد از اخذ پروانه طبابت چه باید کرد؟
بعدازاینکه پروانه گرفتید، شما میتوانید بنا به متن پروانه در محدودهٔ تعیین‌شده در مطب یا کلینیک مشغول به کار شوید.
برای اینکه در مطب مشغول به کار شوید شما نیاز دارید که یک محل را برای مطب بخرید یا اجاره کنید.
محل مطب چه نوع ساختمانی می‌تواند باشد؟
ساختمان یا واحد مطب می‌تواند یک ساختمان یا واحد با کاربری اداری، تجاری و یا مسکونی باشد. بر اساس قانون شما میتوانید حتی در منزل خود مطب دایر کنید. البته قوانینی وجود دارند که درصورتی‌که مطب شما برای بقیهٔ همسایگان ساختمان مسکونی مشکل ایجاد کنند و موجب شکایت آن‌ها شوند، مطب شما را در آن محل به تعطیلی بکشاند.
مطب شما می‌تواند اجاره‌ای باشد یا اینکه خریداری‌شده باشد.
انتخاب محل مطب فاکتور بسیار حساس و مهمی است. اگر متخصص پروتز هستید مطب شما نمی‌تواند طبقه چهارم یک ساختمان بدون آسانسور باشد! (هرچند که در زمان معاصر هیچ مطب پزشکی در این محل مناسب نیست!)
مطب شما می‌تواند در یک راسته باشد (مثلاً خیابان‌هایی که اکثر همکاران در آن متمرکز هستند) یا در یک محله و منطقهٔ خاص با تراکم کم پزشکان باشد.
برحسب استراتژی کاری و تبلیغی خود انتخاب هرکدام از این موارد مزایا و معایب خود را دارد.
مثلاً پزشک متخصصی که بیمارانش متکی به ارجاع هستند منطقی است که در راستهٔ مطب‌های دیگر باشد؛ اما همکار عمومی که درمان‌های زیادی جز خدماتش است می‌تواند در یک منطقهٔ خاص، پزشک خانواده و معتمد آن منطقه تبدیل شود. برحسب استراتژی کاری و درآمدی خود محل مطب را میتوانید انتخاب کنید.
یکی از اصطلاحات عامیانه برای ساختمان مطب پاخور بودن است. امروزه با توجه به اینکه تعداد خیلی کمی از بیماران ممکن است با دیدن صرف تابلوی بیرون وارد مطب شما بشوند، این پاخور بودن مفهوم قبلی خود را ازدست‌داده است.
مراجعین امروز اغلب با جست‌وجو، پرس‌وجو و آگاهی قبلی پزشکان خود را انتخاب می‌کنند.
اما درنهایت نواحی شلوغ و پر مراجعه از این بایت که مراجعین زیادی به شما دسترسی دارند، مکان‌های خوب احداث مطب هستند. در نواحی متوسط ازنظر اقتصادی، تعداد عبور و مرور عابران از خیابان‌های منتهی به مطب فاکتور مثبتی تلقی می‌شود.
اما اگر در بالا شهر مطب می‌زنید وجود پارکینگ یا دسترسی اتومبیل برای مطب شما اهمیت بالا دارد.
توجه کنید مطب در مناطق مرفه نشین الزاماً به معنای درآمد بالاتر نسبت به مطب‌های نواحی کم برخوردار نیست. بیماران یک پزشک همه نمی‌توانند صرفاً مرفه یا کم‌توان باشند. پس در این مورد گول ظواهر را نخورید!
پول خرید مطب یا تجهیزات را از چه منابعی می‌توان تأمین کرد؟
حقیقت این است که در هر رشته‌ای تحصیل‌کرده باشید و هر مهارتی که اندوخته باشید، پشتوانهٔ سرمایه (پول، اعتبار و …) پله‌های ترقی شما را تسهیل خواهد کرد. (به قول شاعر: بهترین شغل دنیا، داشتن بابای پولدارِه!)
در دنیای امروز رقابت با یک همکلاسی که از طرح و سربازی معاف بوده، مطب از خانواده به ارث رسیده و اعتبار خانوادگی از همان اول در جذب مراجعین مؤثر بوده منطقی نیست و البته غیرعادلانه هم نیست! همهٔ ما توانمندی‌ها و ناتوانی‌هایی داریم و هیچ‌کس در انتخاب آن‌ها مشارکتی نداشته بنابراین این بی‌عدالتی غیرانتخابی و عادلانه بین همه پخش‌شده است!
پس ذهن خود را با رقابت‌های این‌چنینی درگیر نکنید. این احساسات منفی درنهایت به حسادت و عقده تبدیل‌شده و لحظه‌های شیرین زندگی شمارا تباه می‌کند.
آنچه دارید را پله‌های ترقی برای به دست آوردن آنچه میتوانید به دست آورید بکنید. از رقابت با خود برای بهتر شدن و پیشرفت کردن لذت ببرید و باور کنید حس هرروز بهتر شدن و تلاش مؤثر در مسیر پیشرفت انسان را از همهٔ نیازها بی‌نیاز می‌کند!
بالطبع برای کسانی که می‌خواهند از صفر و بدون پشتوانهٔ مالی مطب دایر کنند، مطب زدن در این شرایط اقتصادی کار آسانی نخواهد بود.
اولین چیزی که ممکن است برای تأمین منابع مالی مطب به ذهنتان برسد ممکن است که وام بانکی باشد.
وام‌های بانکی امروزه به‌راحتی توسط بانک‌ها تأمین نمی‌شوند. اصولاً تا جایی که می‌دانیم وامی با عنوان صرف خرید مطب که با آن قادر به خرید مطب باشید، تقریباً در بانک‌ها ارائه نمی‌شود! بیشتر وام‌ها عنوان تجهیز مطب رادارند و تازه زمانی به شما تعلق می‌گیرند که کارشناس بانک تائید کند که مطب شما مجهز و درآمدزاست و قسط‌هایتان روی زمین نمی‌ماند!(این هم از طنزهای نظام بانکی کشور است).
پس عملاً وام‌های بانکی بیشتر برای بعد از دایری و رونق مطب‌ها طراحی‌شده‌اند!
وام‌های مسکن هم اغلب آن‌قدر مبالغی نیستند که بتوانید در شهرهای بزرگ یا حتی متوسط روی آن‌ها به‌عنوان منبع تأمین مالی خرید مطب حساب کنید.
اجاره و رهن مطب مخاطراتی دارد. جایی را که برای مطب اجاره می‌کنید باید موردی باشد که بدانید در چند سال آینده هم میتوانید آن را اجاره کنید یا اینکه آن را خریداری کنید.
وام‌های خانوادگی و سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر گزینه‌های دیگر تأمین مالی احداث مطب هستند. ممکن است در دوستان و آشنایان فردی باشد که حاضر باشد در زدن مطب شما سرمایه‌گذاری کند و از سود سرمایه خود هم بهره‌مند شود. در این موارد نیاز به نوشتن قرارداد مکتوب با اشاره به تمام جزئیات دارید. بالطبع در این‌گونه قراردادها مطب و سود و سرمایه آن باید موضوع قرارداد باشد و نه پزشک!
ادامه مقاله در پست بعد....
شما میتوانید در جهت بازاریابی و برندینگ پزشکی از تیم مجرب دکتر لینک کمک بگیرید. با مشاوران ما در تماس باشید.
مقالات مرتبط:
نکات خرید مطب برای پزشکان عمومی
هفت ایده کلیدی برای دکوراسیون داخلی مطب