استفاده مجدد از وسایل پزشکی
این روزها دستورالعمل وزارت بهداشت برای استفاده مجدد موارد یکبار مصرفی که قابلیت استریل شدن دارند در اتاق‌های عمل، جنجال زیادی به پا کرده است. ورای علت و چرایی آن و مصادف شدن این مسئله با شرایط سخت اقتصادی این روزهای کشور، این اتفاق می‌تواند از آن جنس تهدیدهایی باشد که بتوان با نگاه صحیح و تیزبین به فرصت تبدیل‌شان کرد. شاید به علت ارزان بودن و ساده بودن استفاده از مواد یکبار مصرف همه ما استفاده از وسایل یک‌بارمصرف را جایگزین وسایل استریل کرده‌ایم. اگرچه باید استفاده از مواد استریل طبق دسته‌بندی سازمان بهداشت جهانی صورت گیرد، اما همواره ابتکارات شخصی‌ای وجود دارد که جلوی زیان بیش از حد به طبیعت با مصرف بی‌رویه پلاستیک را می‌گیرد، به عبارتی مصرف بی‌رویه پلاستیک طی یک فرآیند درمانی منجر به شکل‌گیری جامعه‌ای نامتوازن خواهد شد؛ انسان‌هایی با سالم به بهای محیطی آلوده و مملو از پلاستیک.
در این نوشته تلاش شده که عادات شایسته‌ای که در گذشته وجود داشته است ولی با فراگیر شدن پلاستیک و ابزار یکبار مصرف به فراموشی سپرده شده‌اند در زمینه دندان پزشکی را یادآوری شود.
۱- سینی‌های پلاستیکی:
به نظر می‌رسد دندان‌پزشکان ایرانی در حال فراموش کردن استفاده از سینی‌های فلزی چند بار مصرف و قابل اتوکلاو و گرایش به استفاده از سینی‌های پلاستیکی یکبار مصرف هستند. اما آیا به میزان مصرف روزانه سینی‌های پلاستیکی در مطبتان و حجم زباله پلاستیکی تولید شده دقت کرده‌اید؟
۲- پیش‌بندهای پلاستیکی یکبار مصرف:
امروزه پیش‌بندهای پلاستیکی برای بیماران جایگزین پارچه‌های استریل قدیمی شده‌اند. شما می‌توانید هر روز تعداد زیادی پارچه قابل استریل با رنگ‌های متنوع برای بیماران خود استریل کنید. اگر از چروک بودن آن‌ها ناراحتید، آن‌ها را اتو کرده و سپس استفاده کنید.
۳- از سوند و آینه یکبار مصرف تا سرپوآرهای پلاستیکی:
همه این وسایل نوع فلزی و با کیفیت‌ترشان موجود است. برای مثال می‌توانید سرپوآرها را بعد مصرف برای یک بیمار باز کرده و با داشتن تعدادی سرپوآر فلزی هر بار آن‌ها را اتوکلا کنید. به یاد داشته باشید آبسلانگ‌های چوبی طبیعت دوست‌تر و پرکاربردتر از آبسلانگ‌های پلاستیکی جدیدی هستند که در بازار رایج شده‌اند.
۴- تری‌های پلاستیکی رنگارنگ و فراوان:
در بسیاری منابع علمی دندان‌پزشکی استفاده از تری‌های فلزی به دلیل دقت بالاتر آن‌ها در ثبت جزئیات، توصیه شده است. سعی کنید جز در مواردی که نیاز به تغییر شکل تری دارید از یک ست منظم و کامل تری فلزی که قابل اتوکلاو است بهره بگیرید.
۵- استفاده بی‌دلیل از اتوکلاو:
سعی کنید اتوکلاو خود را در زمان صحیح و با ظرفیت مناسب روشن کنید. ساعات کاری و تعداد وسایل خود را طوری تنظیم کنید که مجبور نباشید گاهی اتوکلاو را برای یک یا دو وسیله روشن کنید و یا بالعکس اتوکلاوتان مملو از وسایل باشد، طوری که برای بستن درب آن با مشکل مواجه شوید!
۶- گان‌های یک‌بارمصرف:
اگر جراح هستید یا به جراحی علاقه دارید، حتما عادت به استفاده از گان دارید، چرا عادت استفاده از گان‌های استریل شونده پارچه‌ای را با گان‌های پر زرق برق یکبار مصرف عوض کرده‌اید؟ یک بار بعد از تعویض گان سطل آشغال محل کارتان را نگاه کنید. با این رویه تا آخر شب شما به اندازه فضای مطبتان پلاستیک تولید کرده‌اید.
۷- همه چیز داخل کپسول:
این روزها انواع مختلفی از مواد دندان‌پزشکی در کپسول بسته‌بندی شده‌اند؛ از گلاس‌آینومرها و کامپوزیت‌ها گرفته تا مواد قالبگیری و باندینگ‌های یکبار مصرف؛ اگرچه به علت گران قیمت بودن مصرف انها در کشور ما هنوز خیلی رایج نشده است. با اینکه این مواد و روش‌ها از نظر سازندگان آن‌ها به بهینه مصرف شدن نهایی مواد منجر می‌شود اما مصرف ناصحیح آن‌ها سبب تولید پلاستیک فراوان می‌شود.
۸- فراموش کردن پیمانه‌ها:
اگر کمی دقت کنید داخل هر محصول یک پیمانه مشخص وجود دارد. استفاده دقیق از پیمانه‌ها و توجه به دستورالعمل کارخانه سازنده به کاهش مصرف مواد کمک می‌کند.
۹- دستمال کاغذی:
سعی کنید از دستمال کاغذی‌های حوله‌ای که ضخامت بیشتر و قدرت جذب آب بالاتری دارند برای خشک کردن دست‌هایتان استفاده کنید. دستمال کاغذی‌های معمولی برای دست‌های همیشه خیس دندان‌پزشکان ساخته نشده‌اند، در صورت استفاده از آن‌ها شاید مجبور باشید هر بار چندین دستمال کاغذی استفاده کنید.
۱۰- دستکش‌های یکبار مصرف:
در تعداد دستکش‌های خود دقیق شوید، برای این کار می‌توانید از دستیار خود بخواهید هر روز تعداد مشخصی دستکش را در ظرفی قرار دهد و در پایان شب تعداد دستکش‌ها را با تعداد بیماری که دیده‌اید مقایسه کنید تا در طول زمان با کاهش مصرف بی دلیل دستکش‌ها، به تعادل برسید.
۱۱- ساکشن‌های آبی:
از امروز به داشتن یک ساکشن برقی فکر کنید، استفاده از یک ساکشن برقی خوب علاوه بر لذت بخش‌تر کردن کار، مصرف وحشتناک آب ساکشن‌های آبی را کاهش می‌دهد.
در زمینه دندان پزشکی، پزشکان هرروزه با وسایل یکبار مصرف با حجم وسیعی از بیماران در ارتباط می باشند. در صورت رعایت نکات عنوان شده آلودگی محیط زیست کمتر شده و پزشکی سبز بیشتر رواج پیدا خواهد کرد. به امید روزی که در کنار هدف سلامتی بیمار محیط زیست نیز از اولویت های ما باشد. جهت دریافت مقالات بیشتر دکتر لینک را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.