چگونه یک روانشناس موفق باشیم؟ 15 راهکار برای تبدیل شدن به یک روانشناس خوب

رشته روانشناسی فرصتی بسیار عالی برای کمک به افراد برای درمان مشکلات مربوط به سلامت روان و رسیدگی به چالش‌های آن‌ها در زندگی شخصی است. اگر شما در حال تحصیل در رشته روانشناسی هستید یا به عنوان یک روانشناس در زمینه سلامت روان فعالیت می‌کنید، شاید از خود بپرسید چطور می‌توانید به یک روانشناس موفق تبدیل شوید؟

قبولی در دانشگاه و ورود به رشته روانشناسی، تنها شرط لازم برای تبدیل شدن به یک روانشناس موفق نیست. برای اینکه به یک روانشناس موفق تبدیل شوید، باید علاوه بر اینکه در حیطه روانشناسی از دانش و تخصص بالایی برخوردار باشید، باید نحوه ارتباط صحیح با درمانجویان را نیز بدانید. آنچه که شما را به عنوان یک روانشناس و مشاور نسبت به سایر روانشناسان متمایز می‌کند، داشتن معدل دانشگاهی بالا یا داشتن یک کلینیک یا مطب گران قیمت نیست.

10 راهکار تبدیل شدن به یک روانشناس موفق

1-ارتباط خوبی با درمانجویان برقرار کنید.

مهم‌ترین مسئله برای تبدیل شدن به یک روانشناس موفق، داشتن ارتباطات خوب با درمانجویان است. شما باید قبل از ورود به رشته روانشناسی، شنونده بودن را تمرین کنید. یکی از مهم‌ترین وظایف روانشناس این است که شنونده خوبی برای درمانجوی خود باشد و بتواند مشکلات او را درک کند.

اجازه دهید درمانجوی شما به صورت کامل صحبت کند. اگر ارتباط خوبی با درمانجویان خود داشته باشید قطعا آن‌ها نیز تمام مشکلات خود را به شما خواهند گفت. رفتار شما باید به گونه‌ای باشد که درمانجو احساس صمیمت و اعتماد به شما پیدا کند.

باید بتوانید تمام نگرانی‌ها، تشویش‌ها و اضطراب‌های بیمار خود را درک کنید. اما مسئله به همین‌جا ختم نمی‌شود، شما باید نحوه بیان و ارتباط گرفتن با درمانجو را بدانید و به جای اینکه با عبارات ثقیل و پیچیده با وی سخن بگوئید، با زبانی ساده و روان با وی صحبت کنید.

یک روانشناس موفق باید با لحن و گفتار خود به درمانجو کمک کند که حتی در شرایط سخت برای بهبود سلامت روان خود تلاش کند و ناامید نشود.

مقاله پیشنهادی: ایجاد روابط بلندمدت با درمانجویان+4 راهکار فوق‌العاده

2-خودکنترلی عاطفی داشته باشید.

افراد عادی، وقتی فرد دیگری در مورد مشکلات خود با آن‌ها صحبت می‌کند، ناخودآگاه به هم می‌ریزند، زیرا نمی‌تواند عواطف و احساسات خود را کنترل کند. امایکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های یک روانشناس موفق، این است که از توانایی خودکنترلی عاطفی بالایی برخوردار است. بنابراین هنگامی که با مراجع خویش صحبت می‌کنید باید به شیوه‌ای کاملا حرفه‌ای بتواند احساسات و عواطف خود را کنترل کنید. یک روانشناس خوب می‌داند نباید اجازه دهد عواطف وی بر روی موقعیت حرفه‌ای او تاثیر بگذارد. او فردی کاملا محکم و با ثبات است که به راحتی می‌تواند عواطف خود را کنترل کند.

3- قدرت همدلی بالایی با مراجعان داشته باشید.

بارها و بارها برای همه ما پیش آمده است که هنگام خواندن یک کتاب یا تماشای یک فیلم خود را به جای شخصیت اصلی داستان گذاشته و تمام امیدها، ترس‌ها، دردها و شادی‌ها او را ما هم درک کنیم. یک روانشناس ماهر و خوب نیز در جلسات مشاوره و روان‌درمانی به واسطه قدرت درک و همدلی بالایی که دارد، خود را حتی برای چند لحظه به جای مراجع می‌گذارد و از دیدگاه او به مسائل نگاه می‌کند.

مقاله پیشنهادی: رفتار همدلانه با درمانجویان

4- با ذهن باز به مسائل بنگرید.

برخی از مراجعان ممکن است با مسائل و مشکلاتی به شما مراجعه کنند که با اعتقادات و ارزش‌های انسانی شما در تضاد باشد. در چنین شرایطی نمی‌توان همانند سایرین با این موضوع برخورد کرد، چرا که مراجع زیر سوال رفته و مورد قضاوت قرار می‌گیرد. یک روانشناس موفق و با تجربه در چنین شرایطی با ذهن و دیدی کاملا باز به مسائل می‌نگرد. چنین برخوردی باعث می‌شود تا متوجه شود، دلیل افکار و رفتارهای بیمار چیست؟

اگر بیمار نتواند به راحتی مسائل خود را برای روانشناس بازگو کند و زیر سوال رفته و مورد قضاوت قرار گیرد، درمان را نیمه‌کاره رها می‌کند. روانشناسی که با ذهن باز با مراجع خود برخورد می‌کند، می‌توان درمانجو را در مسیر درمان نگه دارد.

5- صبور باشید.

اصولا درمان یک مراجع، یک پروسه طولانی مدت است. گاهی ماه‌ها طول می‌کشد تا یک بیمار به درمانی که روانشناس برای او در نظر گرفته‌اید پاسخ دهد یا ممکن است مراجع از درمان منصرف شود و برای درمان خود دیگر به شما مراجعه نکند. اگر تجربه و صبر کافی نداشته باشید، ممکن است توانائی‌های خود را زیر سوال ببرید. پس صبر پیش کنید و به درمانجوی خود فرصت بدهید تا به آرامی بهبود پیدا کند.

6- شنونده خوبی باشید.

همه ما انسان‌ها، زمانی که با دیگران صحبت می‌کنیم، تمایل داریم حرف ما را بشنوند، بدون اینکه قضاوت شویم. حتی به دنبال راهکار یا راه حل هم نیستیم، فقط می‌خواهیم شنیده شویم. شنونده خوب بودن یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک روانشناس خوب است. او به مراجع خود این فرصت را می‌دهند تا درباره تمامی مسائل و مشکلاتش صحبت کند و پس از آن و با موافقت درمانجو، روند درمان شروع می‌شود.

مقاله پیشنهادی: 5نکته برای بهبود تجربه درمانجویان در کلینیک

7- مراجع خود را قضاوت نکنید.

ما هرگز با کفش‌های انسان دیگر، راهی که او رفته است را نرفته‌ایم، پس اجازه نداریم، فرد دیگری را قضاوت کنیم. ما از گذشته هیچکس خبر نداریم و نمی‌دانیم چه دورانی را سپری کرده که به اینجا و به این شرایط رسیده است. تنها او را در این زمان می‌بینیم. پس هرگز نمی‌توانیم دیگری را قضاوت کنیم. یک روانشناس دانا و با تجربه، کاملا از این موضوع آگاه است و آموخته است مراجع خود را به واسطه مشکلات و چالش‌هایی که دارد، قضاوت نکند.

8-محرم اسرار مراجع خود باشید.

حتما این را شنیده‌اید که پیدا کردن نقاط ضعف دیگران کمی هوش می‌خواهد اما سوء استفاده نکردن از آن مقدار زیادی شعور! به همین خاطر است که نمی‌توانیم هر سّر خود را برای دیگران فاش کنیم. چرا که انسان‌ها با دانستن ابعاد پنهانی یا نقاط ضعف ما ممکن است آسیب‌های فراوانی به ما بزنند.

هر درمانجویی که به روانشناسی مراجعه می‌کند، زندگی را پشت سر گذاشته و اسراری دارد که امکان بازگو کردن آن برای هر فردی عاقلانه نیست. پس به عنوان یک روانشناس آگاه و دانا، هرگز اسرار بیمار خود را برای کسی فاش نکنید. در واقع هر آنچه که وی در اتاق مشاوره گفته و شنیده است، در همان اتاق باقی بماند.

9- همواره در حال یادگیری باشید.

علم روانشناسی مانند سایر علوم هر روز در حال رشد و پیشرفت است. ما هر روز شاهد این هستیم که محققان، به ابعاد تازه و پنهانی در وجود انسان دست پیدا می‌کنند، و همواره راهکارهای نوینی برای برخورد با مشکلات روانی افراد به وجود می‌آید. بنابراین امر یادگیری، مطالعه و تحقیق برای هیچ روانشناسی هرگز پایانی ندارد. بنابراین با علم روز دنیا پیش بروید و علم خود را همواره به روز کنید.

مقاله پیشنهادی: 10 ویژگی یک روان‌درمانگر عالی

10- صرفا به دنبال کسب درآمد نباشید.

این امر بدیهی است که یک روانشناس بابت جلسات مشاوره و روان درمانی که به درمانجوی خود ارائه می‌کند، حق الزحمه دریافت ‌نماید. اما نباید اجازه دهد مسئله درآمدزایی، بر فعالیت او تاثیر منفی بگذارد. اگر بیمار احساس کند، که شما، تنها با هدف کسب درآمد به صحبت‌های او گوش می‌دهید، بسیار محتمل است که هرگز درمان خود را ادامه ندهند، حتی ممکن است تا پایان عمر این احساس ناخوشایند موجب شود به هیچ روانشناس دیگری نیز مراجعه نکند. به جای تمرکز بر کسب درآمد، بیشتر بر روی روند درمان مراجع خود تمرکز کنید.

11-به مراجع خود مهارت حل مسئله را بیاموزید.

یکی از بهترین اقداماتی که یک روانشناس می‌تواند برای مراجع خود انجام دهد این است که معمولا به او یک راه حل مستقیم ارائه نمی‌کند، مگر در موارد خیلی ضروری. او معمولا طوری با مراجع خود صحبت می‌کند که راه برای او روشن شود و به تنهایی بتواند برای خود تصمیم بگیرد.

بنابراین یک روانشناس خوب و موفق، سعی می‌کند مهارت حل مسئله را به مراجع خود بیاموزد. بطوری که درمانجو بتواند پس از سپری کردن جلسات روان‌درمانی، خود بتواند بسیاری از مشکلاتش را حل کند.

12- در صورت نیاز، مراجع خود را به یک روانشناس دیگر ارجاع دهید.

همانطور که خود شما بهتر می‌دانید، علم روانشناسی، علم بسیار گسترده‌ای است و شاخه‌های متعددی دارد. هر روانشناس ممکن است در یک یا چند شاخه تخصصی، دارای مهارت و تجربه بسیاری بالایی باشند. یک نفر در حوزه زوج درمانی، تجربه و مهارت بسیار بالایی دارد، روانشناس دیگر در حوزه مسائل جنسی دانش و مهارت بالایی دارد.

به عنوان یک روانشناس خوب در صورتی که لازم باشد، درمانجوی خود را به همکاران دیگر که به صورت تخصصی در حوزه مشکلات درمانجو به فعالیت مشغول است، ارجاع دهید. زیرا او متعهد به بهبودی مراجع خود می‌باشد و در زمینه روانشناسی، هر اقدامی که لازم است برای درمانجوی خویش انجام می‌دهد حتی اگر این اقدام ارجاع درمانجو به یک همکار دیگر باشد.

13-به بیمار کمک کنید نگاه واقع‌بینانه به زندگی داشته باشد.

زندگی ما انسان‌ها ترکیبی از شادی و غم است. و به همان اندازه که نور و روشنایی وجود دارد، ممکن است تاریکی نیز وجود داشته باشد. یک روانشناس خوب و باتجربه، این را می‌داند که زندگی دربرگیرنده تمام احساسات و مسائل خوب و بد است، او نه بیش از حد به زندگی بدبین است و نه بیش از حد خوشبین و یک نگاه واقع‌بینانه به زندگی دارد. وی سعی می‌کند با تمرکز بر حقایق و واقعیت‌های زندگی، درمانجوی خود را به سوی مثبت‌اندیشی سوق دهد.

البته منظور از مثبت‌اندیشی، مطالب روانشناسی ساده‌لوحانه‌ای که امروز در بسیاری از پیج‌ها و وبسایت‌ها می‌بینیم، نیست. منظور روانشناسی مثبت‌نگری است که مارتین سلیگمن ارائه دهنده آن است. و در آن بر نقاط قوت و رفتارهایی در شخص تمرکز می‌د که به فرد اجازه می‌دهد تا زندگی معنادار و هدفمندی برای خود بسازد و فراتر از بقا به سمت خودشکوفائی حرکت کند.

14- درمانجوی خود را به پذیرش دعوت کنید.

اولین قدم ما برای حل بسیاری از مسائل و مشکلاتمان، پذیرش آن‌ها است. اگر فردی بخواهد چالش‌های زندگی خود را حل کند، لازم است آن‌ها را بپذیرد. البته پذیرش تمام موقعیت‌ها، مسائل و مشکلات زندگی به این سادگی نیست و مواقعی هست که فرد از پذیرش این مشکلات عاجز است. اگر می‌خواهید یک روانشناس موفق باشید، لازم است به فرد کمک کنید، بتواند تا بدون قید و شرط، موقعیت، مسائل و مشکلات خود را بپذیرد. به او اجازه ندهید خود را سرزنش کند یا احساس گناه داشته باشد. کمک کنید پس از اینکه موقعیت خود را پذیرفت، به سمت حل مسئله سوق پیدا کند.

15- به مراجع خود کمک کنید، معنای زندگیش را بیابد.

ممکن است برای کسی که به روانشناس مراجعه می‌کند، زندگی پوچ و بی‌معنا شده باشد. یک روانشناس خوب در مواجه با این شرایط می‌داند که زندگی هیچ انسانی پوچ و بیهوده نیست و هیچ کدام از ما بیهوده خلق نشده‌ایم. پس به عنوان یک روانشناس خوب به درمانجوی خود کمک کنید تا یک معنای خوبی برای زندگی خود پیدا کند، یا یک معنای خوب برای زندگی خود بسازد. به او کمک کنید تا دوباره نور امید در دلش زنده گردد و در جهت هدفی که دارد، شروع به تلاش کند.

کلام پایانی

در این مقاله سعی کردیم تا ویژگی‌های یک روانشناس خوب و موفق را با شما در میان بگذاریم. امیدواریم که با کمک این مقاله، شما بتوانید علاوه بر اینکه به درمانجویان خود برای حل چالش‌ها و مشکلات سلامت روان کمک می‌کنید، خود نیز به یک روانشناس، موفق و سرشناس تبدیل شوید.